Het ‘Friese’ gouden oorijzer was in de negentiende eeuw een echte blikvanger voor buitenlandse bezoekers. Het was een verfijnd en kostbaar sieraad dat schitterde in de zon en de toeschouwer kon verblindden. Het werd gedragen door rijke boerinnen om hun status en rijkdom te laten zien.

Oorsprong
In de late negentiende eeuw dachten Friezen dat het oorijzer een oud en typisch Fries voorwerp was. Tegenwoordig zijn historici het erover eens dat het oorijzer afkomstig is van mode die in de late middeleeuwen op veel plaatsen populair was onder de rijkere mensen in de Nederlandse steden. Het oorijzer begon als een simpel ijzeren beugeltje om een muts vast te houden, maar groeide uit tot een chic sieraad van koper, zilver of zelfs goud. Toen ook dat uit de mode raakte, werden de oorijzers soms als bruidsschat en spaarpot aan weesmeisjes meegegeven. In de negentiende eeuw werden ze dankzij de bloeiende landbouw een statussymbool onder rijke boerinnen in Friesland. Het gouden oorijzer is altijd een Fries symbool gebleven. Het wordt nog steeds gedragen door vrouwen in Friese volksdansgezelschappen

Typisch Fries?
Hoewel het oorijzer dus niet echt typisch Fries is, werd het in de 19e eeuw wel zo gezien. Deze culturele toe-eigening gebeurde ook met andere voorwerpen. De rijkere burgers begonnen in die tijd met het verzamelen van voorwerpen waarvan ze dachten dat ze typisch Fries waren. De Hindelooper stijlkamer is hier een voorbeeld van. Deze kamer werd een symbool voor de Friese cultuur en identiteit.  Veel van deze voorwerpen zijn nu te zien in musea. Het Fries Museum in Leeuwarden heeft een van de rijkste collecties van dit soort voorwerpen in Nederland. Een reconstructie van de Hindelooper stijlkamer is hier ook te bewonderen. 

Klik hier voor alle objecten die te maken hebben met het gouden oorijzer